Het feest van Michael

Op 29 september wordt sinds het begin van de eeuw door mensen die zich verwant voelen met de anthroposofie het Michaelsfeest gevierd. Het Michaelsfeest is verbonden met het beleven van de jaargetijden en past in de rij van grote feesten die op of omstreeks belangrijke kosmische momenten worden gevierd. Die momenten worden bepaald door de zon en haar verhouding tot de aarde. We kennen en beleven nog steeds dat de zon op haar 'hoogste' punt staat op omstreeks 21 juni en op het 'laagste' punt omstreeks 21 december. In het eerste geval wordt het Johannesfeest gevierd, het midzomerfeest, waarbij de zon zich dan bevindt op een denkbeeldige lijn op de aarde die we de Kreeftskeerkring noemen. Kerstmis wordt gevierd als de zon verblijft op de Steenbokskeerkring die zich op het zuidelijk halfrond bevindt. Voor ons mensen van het Noordelijk halfrond betekent dat winter. Bij die jaarlijkse gang van de zon tussen de Kreeftskeerkring en Steenbokskeerkring, passeert zij natuurlijk twee keer de evenaar. De ene passage vindt plaats rond 21 maart, het begin van de lente. Het lentefeest, dat dan gevierd wordt is onverbrekelijk verbonden met de opstanding van Christus: Pasen. Op de terugweg naar de winter ontmoet op ongeveer 21 september de zon weer de evenaar. Voorchristelijk werd dan het feest van Perséphoné gevierd. Nadat Christus de mysteriën vernieuwd heeft aan het begin van onze jaartelling, wordt dat met de herfst verbonden feest niet meer beleefd. Rudolf Steiner introduceert het Michaelsfeest en vertelt erbij dat een belangrijke stap in de mensheidsontwikkeling zou worden gezet, als dit vierde feest in de rij van genoemde jaarfeesten door de mensen zal worden gevierd. Het is gericht op de bewuste kennis van dat grote wezen dat we Michael noemen, de bewaarder en heerser van de zonnesfeer in dienst van de Christus. Zoals het Kerstfeest staat tegenover het Johannesfeest, zo staat het Paasfeest tegenover het Michaelsfeest. Met Pasen overwon Christus de dood, een aards mysterie door zijn opstanding. Het Michaelsfeest zal het feest worden van de opstanding van de menselijke Geest in de kosmos.

Als Christus de zon verlaat om zich naar de aarde te begeven, en zich daar met de mens Jezus te verbinden, stelt hij Michael aan als zijn vertegenwoordiger in de Zonnesfeer. De mens kan daardoor twee ontmoetingen hebben: met de Christus in zichzelf op aarde en met Michael door zich met de kosmos te verbinden. Dat is de ware astrologie: het weten van deze grote geheimen die niet doorgrond kunnen worden door nog meer rekenwerk, maar door meditatieve bezinning op deze concrete waarheden.
De beleving van het feest van Michael als een feest van de menselijke vrije geest die zich uit eigen kracht een weg zoekt naar de ervaring van de geestelijke wereld is daarbij helpend. Als de natuur haar inkeer begint kan de mens, nadat hij in de zomer buiten zichzelf is geraakt, weer tot geconcentreerd denken komen en inkeren. Daarbij helpt Michael die op de mens wacht. Hij grijpt niet in in de menselijke vrijheid, hij wacht tot de mens hem roept. Als de mens het Michaelsfeest werkelijk kan vieren, ontvangt hij een stroom van moed uit de sferen van Michael die het hem mogelijk maakt op aarde tot het juiste handelen te komen. Michael overwint de draak van de opkomende wanhoop; hij schenkt de bevrijding van de angst voor de toekomst. Dat dit mogelijk wordt, danken we aan Michael die vanaf 1879 tijdgeest is geworden en gedurende 300 jaar zijn zonnemogelijkheden aan de mens kan schenken, als de mens daarom vraagt en daaraan meewerkt.

Moge het Michaelsfeest in onze harten en hoofden de plaats veroveren die het daar terecht verdient.

Henk Gerbrands

Michaeli-Stimmung
Natur, dein Mutterliches Sein,
Ich trage es in meinem Willenswesen
Und meines Willens Feuermacht,
Sie stahlet meines Geistes Triebe,
Dass Sie gebaren Selbstgefuhle,
Zu tragen mich in mir.

Michaelsspreuk
Natuur, Uw moederlijk bestaan
ik draag het in mijn willend wezen;
en vuurkracht van mijn willen
kan nu mijn geestkracht stalen,
waaruit het zelfgevoel geboren wordt
mijzelf in mij te dragen.

Rudolf Steiner