Biografie
Dr. Simeon Pressel wordt op 15 juni 1905 in Hilpertsau in het Zwarte
Woud in Duitsland geboren als tweede kind van een houthandelaar.
Vanwege zijn eigen zwakke gezondheid wordt hij op zijn zeventiende
naar een kuuroord gestuurd waar hij kennismaakt met massage. Sinds
die tijd is hij geïnteresseerd in massage en de mogelijkheden van
deze therapie. Hij gaat medicijnen studeren en werkt na zijn
afstuderen enige tijd in het homeopathisch ziekenhuis in Stuttgart.
Daarna begint hij in 1931 een eigen praktijk in Bayreuth, waar hij
zijn patiënten ook met massage behandelt. Hij behandelt dan alleen
de rug. In 1935 trouwt hij en krijgt twee kinderen. Zijn vrouw en
kinderen komen in 1945 bij een bombardement om het leven. In de
dertiger jaren leert hij de antroposofie kennen wanneer hij op zoek
is naar nieuwe wegen in de geneeskunst. De antroposofie van Rudolf
Steiner wordt dan in zijn verdere leven in alles zijn leidraad.
Kort voor het eind van de oorlog raakt hij in Russische
krijgsgevangenschap. Te midden van het kampleven lukt het hem een
meditatief leven op te bouw. Zo ontstaat een 'gedragen zijn' door
geestelijke krachten, waarmee hij ook anderen kan helpen. Hij
behandelt zijn medegevangenen met massage en heileurythmie en praat
met hen over antroposofie.
In 1950 keert hij terug naar Duitsland met een nieuwe impuls; hij
wil met de jeugd gaan werken. Hij wordt in Stuttgart schoolarts aan
de Vrije School, waar hij vijf jaar blijft. In deze tijd merkt hij
hoe moeilijk het voor de kinderen is om met hun voeten een goed
contact met de aarde te kunnen maken, om 'in hun benen' te komen.
Door meer of minder bewust het oorlogsdrama mee te beleven was bij
hen het vreugdevolle 'gesprek met de aarde' (zoals Dr. Pressel het
noemt) verstoord geraakt. Zo groeit in hem de behoefte ook de benen
te gaan masseren. Omdat hij in de loop van de jaren uit de
behandeling van de rug waardevolle aanwijzingen voor verdere therapie
gekregen heeft, komt hij op het idee om afwisselend rug en benen te
gaan masseren. Deze vorm toont zich zeer vruchtbaar en er wordt door
hem streng aan vastgehouden. Ook nu nog wordt slechts zelden van dit
patroon afgeweken. Na de vijf jaar in Stuttgart als schoolarts leidt
hij gedurende twee jaar een zwervend leven in Scandinavië waar hij
al reizend in zijn auto vol antroposofische geneesmiddelen, scholen
en heilpedagogische instituten als arts, leraar en raadgever terzijde
staat. Hij houdt voordrachten en cursussen over geesteswetenschap.
In 1957 begint hij in Stuttgart een eigen prakrijk. In 1958 trouwt
hij met de Nederlandse Lies van Schouwen en krijgt met haar vier
kinderen. In de nieuwe praktijk gaat hij nu ook volwassenen
behandelen volgens het nieuwe systeem éénmaal rug en éénmaal
benen. Dan wordt ook duidelijk dat er een samenhang in het lichaam
bestaat tussen linkerkuit met het stofwisselingssysteem (lever-gal)
en de rechterkuit met het ritmische systeem (hart-bloedsomloop).
Hieruit ontwikkelt zich de mogelijkheid om op geheel nieuwe wijze
te kijken naar de gezondheid van de patiënt. Wel moet nadrukkelijk
gezegd worden dat een hogere vorm van het tastvermogen en een
waakzaam waarnemen van het getaste in opeenvolgende behandelingen
onontbeerlijk zijn om tot een gevolgtrekking op dit gebied te kunnen
komen. Deze vaardigheid heeft dr. Pressel gedurende zijn 50-jarige
prakrijk zeer ver ontwikkeld. Zij ging gepaard met een grote liefde
voor de lijdende mens en vreugde en enthousiasme voor de in het
ziek-zijn aanwezige mogelijkheden tot innerlijke groei.
Het volledig opgeslokt zijn door zijn praktijk is de reden dat
dr. Pressel pas aan het eind van zijn leven ertoe komt om zijn
manier van masseren ook aan andere mensen door te geven. Pas in 1976
wordt voor het eerst in een kleine kring van mensen door hem een
cursus gegeven. Ondanks zijn ziekte - hij heeft de laatste jaren van
zijn leven kanker - gaat hij tot 7 dagen voor zijn dood door met
het behandelen van patiënten en het geven van massage-onderricht.
Hij sterft op 14 oktober 1980. Na zijn dood wordt de cursus massage
voortgezet door Elisabeth Pressel, zijn vrouw. Zij heeft een
opleiding in ritmische massage gevolgd voor zij dr. Pressel leerde
kennen en vanaf 1958 zijn elementen uit deze massage 'verwandelt'
opgenomen in de 'Pressel-massage'. Ook de orgaaninwrijvingen vormen
nu een onderdeel van de behan-deling. Lies Pressel geeft in Stuttgart
cursussen en komt op verzoek ook naar andere plaatsen om les te geven.
De massage
Bij de massage volgens dr. Simeon Pressel wordt uitgegaan van het
antroposofisch mensbeeld, zoals dat door Rudolf Steiner beschreven
wordt bij de driegelede mens. Hierbij wordt er een onderscheid gemaakt
tussen het zenuw-zintuigstelsel (de bovenpool) en het
stofwisselings-ledematensysteem (de onderpool, waarmee de mens direct
met de aarde in verbinding staat). Tussen deze twee polen ademt en
pulseert een derde gebied, het ritmische systeem, waar de mens in
staat is een evenwicht te scheppen. Bij ziekte is dit evenwicht niet
aanwezig. Zowel de onder- als de bovenpool kunnen te sterk of te zwak
werken, waardoor er een disharmonie ontstaat. De massage van dr.
Pressel wil het 'gesprek' tussen boven en onder opnieuw op gang
brengen, waardoor een nieuw, beweeglijk evenwicht tussen boven
en onder kan ontstaan. Hiertoe worden afwisselend het
kuit-lendengebied en het nek-ruggebied gemasseerd.
Massage is al een zeer oude kunst. In vroeger tijden is zij
gebruikt om het lichaam soepel en lenig te maken, een vorm te
geven geschikt voor het leven op aarde. In de oudheid was het
opgave en doel als mens volledig in het lichaam te incarneren.
In onze tijd bergt dit het gevaar in zich van een te ver
doorgevoerde verharding, een eenzijdige ontwikkeling in het
materialisme. De mens is vergeten dat hij oorspronkelijk uit
de geestelijke wereld stamt en daarheen ook steeds weer
terugkeert. Een proces dat zich bv. in het ritme van waken en
slapen vertoont. In onze tijd zal ook de massage weer als doel
moeten hebben dat de mens zich weer bewust wordt van zijn
kosmische oorsprong en hiermee een verbinding probeert te maken.
In het vrije ademen tussen boven en beneden ontstaat er ruimte
voor de kosmische krachten om zich beter met het menselijk
lichaam te verbinden. Steeds wanneer twee stromen elkaar ontmoeten,
vindt er in die ontmoeting een 'Steigerung' plaats, een boven
zichzelf uitstijgen. Nieuwe vormen ontstaan, een echte genezing,
een beter worden zet in.
In ieder mens sluimeren verborgen mogelijkheden tot verdere
ontwikkeling. Ziek zijn betekent dat deze mogelijkheden ergens
worden gebarricadeerd. Een blokkade, een stremming treedt op en
zet zich in de vorm van veranderingen in het weefsel af. Het is
van belang achter de oorzaak van de blokkade te komen, waar
bevindt deze zich. De masseur probeert dit al tastend te
ontdekken. Op deze weg neemt hij de patiënt mee. Al masserend
maakt hij hem opmerkzaam op pijnlijke plekken in het weefsel,
verdichtingen en ook temperatuurverschillen. Aan deze
veranderingen wordt verder geen extra aandacht gegeven, ze worden
in de stroom van de ritmisch uitgevoerde beweging meegenomen.
Vaak zijn er opvallende verschillen tussen links en rechts en
boven en onder bij de mens waar te nemen. Dit leidt dikwijls tot
een gevoel van onbehagen of zelfs tot ziekte. De disharmonie op
te sporen en te harmoniseren, is een belangrijke opgave van de
massage. Door zich van deze verschillen bewust te worden, kan de
patiënt opnieuw met zijn problemen aan de slag. Dit is een proces
dat met vreugde gegaan kan worden, ondanks of misschien wel
dankzij de moeilijkheden, een nieuwe kans biedt zich aan! Er komt
rust en ruimte van waaruit opnieuw gehandeld kan worden. Begrip
voor een mens en zijn lot zijn een geschenk wat door deze
massage tastbaar wordt.
De klachten, die met deze massage behandeld kunnen worden zijn vele.
Ontstaan niet alle ziekten uit een disharmonie tussen boven - onder,
binnen - buiten, lichaam en ziel? In ieder geval kan in veel
gevallen waar geen genezing mogelijk is, een verlichting van de
klachten optreden. In het gesprek tussen boven en beneden krijgt
de patiënt steeds meer de mogelijkheid om zich met zijn ziekte
uiteen te zetten, a.h.w. boven deze uit te groeien. Deze processen
kunnen soms veel tijd kosten, omdat ook de oorzaken vaak in een ver
verleden gezocht moeten worden. Ook bij acute ziektegevallen kan
deze therapie tot verbluffende resultaten voeren. Verder kan ook
de zich niet ziek-voelende mens zich laten behandelen, om van het
'normale' tot het 'gezonde' te komen.
Het is van groot belang dat in iedere behandeling de juiste maat
bereikt wordt. De therapeut leert de sterkte van de handgreep en
het tempo waarmee deze wordt uitgevoerd aan ieder mens aan te
passen. Ook de lengte van de behandeling varieert van patiënt tot
patiënt en van keer tot keer. Meestal neemt de massage 40 - 45
minuten tijd in beslag, wat met het doorpraten van wat er sinds
de vorige keer gebeurd is, tot een totale behandelingstijd van
ca. 1 uur voert. In het begin worden de behandelingen 1 - 2 keer
per week gegeven; later kan zich dit verder uitspreiden. Het is
mogelijk om langere tijd achter elkaar te werken, maar soms ook
zijn een paar weken (dan met grotere frequentie) genoeg om een
aanzet te geven. De eerste twee behandelingen wordt naast de
massage ook gewerkt met het zgn. 'Schröpfen', het zetten van
glaasjes. Dit is een oeroude techniek, die nog steeds zijn
ruchten afwerpt. Dr. Pressel heeft deze methode opnieuw toegepast
met een door de antroposofie verdiept bewustzijn van het proces.
Nek- en lendengebied worden hierdoor a.h.w. opengemaakt om verdere
doorstroming mogelijk te maken.
Zoals boven reeds beschreven is, zijn zowel de nek- als de
beenmassage geen passief zich op de bank leggen en zich laten
bewerken. Het is immers van groot belang dat de patiënt zich
bewust wordt van zijn 'struikelblokken'. Dit is een zeer
individueel proces, daar ieder mens zijn weg in zijn eigen tempo
en op zijn eigen manier gaat. Nieuwe werelden ontdekt hij daarbij,
die daarvoor verborgen waren. Een ontdekkingsreis naar de ware
bestemming van elk mens, met bewustzijn gegaan, daarbij wil de
massage van dr. Pressel een hulp zijn.
Bronnen
Dr. Simeon Pressel - Bewegung ist Heilung
Aantekeningen cursus Pressel-massage gegeven door Lies Pressel
Bernhard Lievegoed - Uber den doppelten Planetenprozess
Aartje Hulstein
terug naar Artikelen